Welkom bij de Talenexpo, een reis door de geschiedenis van het taalonderwijs in Nederland

Geschiedenis van het talenonderwijs in nederland

Expozaal 1, tot 1860: Voorgeschiedenis

paragrafen: 4
illustraties: 15
mediafragmenten: 0

4.4 Organisaties

De vroegste organisatie: tijdschriften voor het taalonderwijs
Leraren in de moderne talen waren vóór 1860 niet als zodanig georganiseerd. Individuele leraren konden wel lid zijn van een plaatselijke onderwijzerskring of een ander verband. De eerste en enige vorm van organisatie van leraren in de moderne talen – als dat de naam van organisatie mag hebben – was het abonnement op een tijdschrift. Ter vergelijking: de leraren in de klassieke talen hadden vanaf 1830 wel een eigen genootschap. En de leraren Nederlands beschikten als eersten over eigen periodieken: Taalkundig Magazijn (1835-1842) en het Magazijn van Nederlandsche Taalkunde (1847-1852).

Het eerste tijdschrift voor leraren moderne vreemde talen verscheen in 1854 en droeg de omslachtige naam Hedendaagsche en hoogere beoefening der Fransche, Engelsche en Hoogduitsche talen, ten dienste van instituteurs, aankomende onderwijzers, en allen die zich aan het onderwijs of de beoefening der moderne talen hebben toegewijd. Het blad richtte zich dus op een brede doelgroep: instituteurs, d.w.z. houders van Franse (kost)scholen, aankomende leraren, privédocenten en al degenen die belang stellen in talen, bijvoorbeeld door zelfstudie. De inhoud was enerzijds gericht op praktische taalbeheersing en anderzijds op taalkundige en literaire kennis.

In 1858 werd de naam veranderd in Nederlandsch tijdschrift voor de praktische beoefening van de Fransche, de Engelsche en de Hoogduitsche taal. Hiermee wilde het tijdschrift de nadruk leggen op praktische taalbeheersing, bijvoorbeeld door vragen te beantwoorden of ingezonden (vertaal)teksten te corrigeren. Het was daarmee het eerste blad dat een vorm van bijscholing op afstand bood. Toch bood het kennelijk te weinig stof aan aankomende en praktiserende leraren. Ze moesten het abonnement uit eigen zak betalen. In 1867 werd het tijdschrift opgeheven.