Welkom bij de Talenexpo, een reis door de geschiedenis van het taalonderwijs in Nederland

1.1 Politiek en economie

Verzuiling geconsolideerd
De Eerste Wereldoorlog (1914 – 1918) was aan Nederland voorbijgegaan. Toch was er wel iets veranderd. In 1917 was een grondwetwijziging tot stand gekomen waardoor het algemeen kiesrecht werd ingevoerd én de schoolstrijd beëindigd: openbaar en bijzonder onderwijs werden financieel gelijkgesteld. Dit was het gevolg van een politieke deal: de confessionele partijen stemden voor het algemeen kiesrecht, voorgestaan door socialisten en links-liberalen, en in ruil daarvoor stemden die voor de ‘vrijheid van onderwijs’, waarvoor de confessionelen zo lang hadden gestreden.

Deze grondwetswijziging was een mijlpaal voor de verzuiling, die ermee geconsolideerd werd. Ook na de Tweede Wereldoorlog bleek die maatschappelijke indeling de schokken te hebben doorstaan. Pas in de jaren zestig begonnen de zuilen af te brokkelen.

Crisis, oorlog, wederopbouw
In de jaren dertig sloeg ook in Nederland de economische crisis toe. Er was veel werkloosheid, en de overheid moest flink bezuinigen. Na de verwoestingen van de Tweede Wereldoorlog volgde de wederopbouw. De jaren vijftig waren een tijd van soberheid, hard werken en plichtvervulling. Door de Tweede Wereldoorlog en de daarop volgende Koude Oorlog wonnen de Verenigde Staten politiek, economisch en cultureel sterk aan invloed in Europa en ook Nederland.

Jaren zestig
De jaren zestig brachten grote economische voorspoed en welvaart in brede lagen van de bevolking. De televisie deed zijn intrede in de huiskamers. Het autoverkeer, toerisme en andere internationale contacten namen toe. De jongeren begonnen te protesteren tegen de atoombom, tegen de oorlog van de Verenigde Staten in Vietnam, tegen de braafheid en de burgerlijkheid. Ze demonstreerden voor individuele vrijheid, democratisering en emancipatie van vrouwen en andere minderheden.